ایریدیوم (Ir)

ایریدیم عنصری با عدد اتمی ۷۷، جرم اتمی ۱۹۲٫۲۲، نقطه ذوب ۲٬۴۱۰ سلسیوس، نقطه جوش ۴٬۱۳۰ سلسیوس، چگالی ۲۲٫۶۵ گرم بر سانتی‌مترمکعب بوده و از فلزهای گروه پلاتین و خواصی مشابه Rh دارد. در اسمیم به صورت آلیاژ طبیعی Pt وجود دارد. ساختار این فلز، مکعب تنگ چیده‌است. این فلز پس از اسمیم بیشترین چگالی را در بین عناصر دارد. ایریدیوم در برابر خوردگی و فرسایش حتی تا دمای ۲٬۰۰۰ درجهٔ سانتی‌گراد مقاومت بسیار زیادی دارد و فقط نمک‌های خاص و هالوژن‌ها باعث خوردگی آن می‌شوند. همچنین پودر و گَرد آن بسیار قابل اشتعال و واکنش‌پذیر است. این فلز کمیاب، چگال و بسیار مقاوم است. فراوانی این فلز در پوسته زمین کم است ولی در شهاب‌سنگ‌ها فراوانی بیشتری دارد. تولید جهانی سالیانهٔ این فلز، تنها ۳ تن است.

تاریخچه:

ایریدیوم در سال ۱۸۰۳ در میان ناخالصی‌های نامحلول پلاتین توسط اسمیتسون تنانت کشف شد. تنانت نام ایریدم را از الههٔ یونانی ایریس که به معنای رنگین‌کمان است برگزید؛ زیرا نمک‌های ایریدیم رنگ‌های مختلفی دارند.

کاربرد:

 این ماده برای تهیه نوک خودنویس و در کاتالیزورها به‌کار می‌رود.

خواص:

عدد اتمی	77
عدد جرمی	192.217 Ar
دمای ذوب	2739 °C
دمای جوش	4701 °C
چگالی	22.56 gr/cm3
رنگ	سفید درخشان
حالت استاندارد	جامد